Stoppen met roken
Waarom? En hoe doe je dat?
Iedereen weet dat roken slecht is voor je gezondheid. Maar waar veel mensen niet van op de hoogte zijn, is dat roken niet alleen zorgt voor longaandoeningen maar ook invloed heeft op heel veel andere organen. Daarom wordt er al jarenlang campagne gevoerd door bijvoorbeeld de overheid en zorginstanties, om het aantal rokers te doen afnemen. En met succes: waar in 2014 nog meer dan 25% van de Nederlanders rookte, is dat in 2021 zo’n 20%. Maar dat zijn nog steeds 2,9 miljoen Nederlanders, een enorm grote groep. En hoewel 80% van de rokers aangeeft te willen stoppen, en zelfs 1 op de 3 rokers jaarlijks een stoppoging doet, lukt stoppen er maar weinigen ook écht. Hoe kan dat?
De gevolgen van roken
Harry Pouwels is longarts bij VieCuri en ziet veel klachten die een direct gevolg zijn van de verslavingsziekte roken. Maar hij hoort ook van collega’s op andere afdelingen terug dat de gevolgen van roken steeds ernstiger en complexer worden. Wetenschappelijke onderzoeken onderschrijven dat; er wordt meer en meer inzichtelijk hoe schadelijk roken eigenlijk is. “Er zijn ontzettend veel soorten kanker en bij allemaal heeft roken invloed gehad. En in elke sigaret zit een klein beetje koolmonoxide, een stofje dat zorgt voor aderverkalking”, aldus Harry. “Wanneer je bloedvaten dichtslibben, gaan langzaam al je organen achteruit wat uiteindelijk kan leiden tot een beroerte, hartinfarct of problemen met de bloedsomloop. De impact is dus gigantisch groot en het gevaar zit hem in de geleidelijke opbouw van de gevolgen en risico’s. Je merkt niet dat er iets aan schort, totdat het te laat is. Bijna iedereen die de diagnose kanker krijgt stopt per direct, maar dan is het al te laat. Je wordt op latere leeftijd met een aandoening geconfronteerd en dat brengt veel ellende en verdriet met zich mee. Niet alleen voor de patiënt zelf, maar ook voor zijn of haar naasten. Het is mijn streven om te voorkómen dat het zover komt. Dat ik dagelijks het gevoel ervaar dat ik wéér te laat ben heeft mij daarom doen besluiten om niet alleen de rol van arts, maar ook de rol van voorlichter op me te nemen. Want voorkomen is beter dan genezen!”
Samen stoppen?
Wil jij ook stoppen met roken? 1 Oktober gaat de grootste gezamenlijke stoppoging van Nederland weer van start onder de noemer Stoptober. Ruim 400.000 fervente rokers wisten al te stoppen door het gezamenlijk contact, de handige app of de vele tips. Je kunt je inschrijven via www.stoptober.nl, iemand anders uitdagen kan ook. Heb je in of na oktober nog extra advies of hulp nodig? Dan staat stopcoach Linda graag voor je klaar! Ze neemt jouw persoonlijke situatie met je door en kijkt welke ondersteuning daarbij aansluit. Als lid van Groene Kruis Ledenorganisatie profiteer je ook nog eens van extra ondersteuning.
Starten met roken voorkomen
Harry: “Naast het behandelen van patiënten, maak ik mensen daarom ook bewust van hun verslaving en adviseer ik ze om te stoppen. Daarbij vertel ik altijd dat ik niet hun genot wil afnemen, maar hun levensgeluk terug wil geven. Maar mijn échte uitdaging ligt in het voorkomen dat jeugd gaat roken. Als je weet dat 80% van alle vaste rokers al voor de achttiende verjaardag start met roken, dan besef je ook dat het zaak is om die groep ervoor te behoeden om te beginnen.” Daarom is Harry blij met de ‘stoppen met roken-poli’ die VieCuri in het najaar van 2022 opent. Ook draagt hij zelf zijn steentje bij: Harry is voorzitter van de stichting ‘Rookvrij regio Noord-Limburg’ die financiële middelen faciliteert en heeft hij een actieve rol in het project ‘Rookvrije generatie’; een samenwerking tussen de zorg, gemeenten, sportverenigingen, bedrijven en onderwijsgemeenschappen met als doel om kinderen op te laten groeien in een rookvrije omgeving. Zien roken doet immers roken. De doelstelling om in 2040 minder dan 5% van de Nederlanders te zien roken is ambitieus, maar niet onmogelijk. “We voeren al een aantal jaren campagne op scholen en zien duidelijk dat dat effect heeft; het aantal kinderen dat begint met roken neemt namelijk af. Maar de groep daarboven, de 20 tot 25-jarigen, heeft de campagne nog niet meegekregen en behoort nu tot de grootste groep rokers. En omdat zij aan de vooravond van het starten van een gezin staan, valt daar veel te doen. Want ouders hebben een voorbeeldfunctie voor kinderen. Daarom is het project ‘Rookvrije start’ in het leven geroepen. In samenwerking met bijvoorbeeld gynaecologen en verloskundigen informeren we aanstaande ouders over stoppen met roken, omdat het slecht is voor (ongeboren baby’s) en kinderen. We verwijzen ze bijvoorbeeld door naar de huisarts of een stoppen met roken coach, omdat uit onderzoek is gebleken dat ondersteuning helpt om de stoppoging te laten slagen.”
Wat merk je als je stopt met roken?
Naast het gezondheidseffect van stoppen met roken op de lange termijn -het risico op ernstige aandoeningen als hart- en vaatziekten neemt al binnen een jaar drastisch af-, zie je eigenlijk vrijwel meteen resultaat. “Al binnen 30 minuten daalt je bloeddruk en hartslag naar een normaal niveau. En een paar dagen na je laatste sigaret verandert je grauwe huidskleur in een meer levendige tint. Ook ruik en proef je meer en merk je dat je minder snel hoest of meer uithoudingsvermogen krijgt. De fijne reacties en complimenten van vrienden of familie geven je natuurlijk een goed gevoel. Met andere woorden; je voelt je fitter en gezonder. Dat het je enorm veel geld bespaart is natuurlijk mooi meegenomen.”
Mensen willen rookvrij worden omdat:
- Ze een gezond voorbeeld willen zijn voor hun (klein)kinderen.
- Ze hun eigen gezondheid en die van naasten willen bevorderen
- Ze een kinderwens hebben of zwanger zijn
- Ze niet meer afhankelijk willen zijn van tabak
Begeleiding bij stoppen met roken brengt succes
Linda de Boer-Hendriks is gekwalificeerd ‘stoppen met roken-coach’ bij Aesculaap Medische Assistentie en begeleidt rokers bij hun stopproces. Ze gunt kinderen dat ze niet beginnen met roken en is daarom -net als Harry-actief voor Rookvrije generatie en Rookvrije Start. “Mensen denken vaak dat stoppen met roken een keuze is, net zoals dat ze er zelf ooit voor kozen om te beginnen. Ze vergeten echter dat roken een van de ernstigste verslavingsziektes is. Nicotine is lichamelijk en geestelijk zo verslavend, dat de verslavende werking vergelijkbaar is met bijvoorbeeld harddrugs als cocaïne en heroïne. Binnen vier weken ben je verslaafd en dan is stoppen dus ontzettend moeilijk. Ook omdat mensen van tevoren vaak beren op de weg zien. Hoe ga ik om met ontwenningsverschijnselen? Wat moet ik met mijn handen als ik geen sigaret vast heb? Hoe ga ik om met stress of emoties als ik geen sigaret kan roken? Dit soort gedachten belemmeren mensen in hun stoppoging, terwijl ik na de begeleiding veelal te horen krijg ‘dat had ik veel eerder moeten doen’.” Linda ondersteunt rokers daarom bij het veranderen van hun gedrag en gewoontes, want stoppen met roken gaat veel verder dan de sigaretten in de prullenbak gooien. Haar hulp heeft zichtbaar effect. Want waar van de rokers die zelf stoppen na een jaar nog slechts 5% rookvrij is, is dat bij de rokers die een persoonlijk traject volgen bij Linda ruim 60%. “Het blijft een uitdaging om het juiste ‘haakje’ te vinden. Factoren als stress, ingezette hulpmiddelen, de juiste vorm van begeleiding, een klik met de stopcoach en de eigen motivatie van rokers bepalen grotendeels of een stoppoging slaagt of niet. Maar bij een geslaagde traject blijft het fantastisch om te ervaren hoe trots de stoppers zijn op zichzelf.”
Persoonlijk traject
“Naast langdurige individuele trajecten geef ik bijvoorbeeld ook telefonische coaching of via beeldbellen. Alle trajecten bevatten minimaal zes gesprekken en iedereen krijgt tot 1 jaar na de stopdatum nazorg. Daardoor is het slagingspercentage zo hoog. Soms verwijs ik een roker door naar een groepstraining, online coaching, een andere specialist of een stopapp. Om de stoppoging te laten slagen is het namelijk belangrijk dat de roker een traject kiest dat goed bij hem of haar past. Ik adviseer mensen ook altijd om zich van tevoren goed in te lezen, want je krijgt van de zorgverzekering maar één stoptraject per jaar vergoed. Als iets dus mislukt dan moet je een nieuwe poging óf zelf betalen, óf weer een jaar wachten.”